So, You Think You're Good? Why Your Virtue Signals And Self-Righteousness Count For Nothing (Translated Into Greek)
A special thank you to Jordan Tsakmalis of Katerini, Greece, for his recent translation of this sermon.
Λουκάς 18:9-14
Στο όνομα του Ιησού. Αμήν.
Θεέ μου, σ' ευχαριστώ που δεν είμαι σαν τους συντηρητικούς: είναι καπιταλιστές, είναι ρατσιστές, αρνούνται την επιστήμη, είναι ομοφυλοφοβικοί, είναι φασίστες. Φορώ τη μάσκα μου, κρατάω τις αποστάσεις λόγω του ιού. Ενδιαφέρομαι για την αστυνομική βία, για το κινημα ενάντια στο ρατσισμό, τις μειονότητες και την οικονομική ανισότητα. Σ' ευχαριστώ, Θεέ, που δεν είμαι σαν κι αυτούς τους συντηρητικούς.
Θεέ μου, σ' ευχαριστώ που δεν είμαι σαν τους φιλελεύθερους: είναι σοσιαλιστές, είναι εκκοσμικευμένοι, είναι ριζοσπαστικοί φεμινιστές, είναι αναρχικοί. Εγώ νοιάζομαι για την τάξη, τη δικαιοσύνη, την οικογένεια και τις ίσες ευκαιρίες. Σ' ευχαριστώ, Θεέ, που δεν είμαι σαν τους φιλελεύθερους.
Αγαπητοί φίλοι, όπως ήδη γνωρίζετε η Αμερική είναι εξαιρετικά διαιρεμένη. Όμως, αυτό που ίσως δε γνωρίζετε είναι ότι το περισσότερο της σύγκρουσης δεν είναι ριζωμένο στις διαφορετικές πολιτικές θεωρίες, τα οικονομικά συστήματα και τα κοινωνικά θέματα. Αντίθετα, η σύγκρουση είναι ριζωμένη σε κάτι αρκετά οφθαλμοφανές, αν και συνήθως παραβλέπεται. Η σύγκρουση είναι ριζωμένη στην αυτοδικαίωση του λαού.
Με άλλα λόγια, όταν βρίσκουμε ανθρώπους που πετάνε λάσπη εναντίον των άλλων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την τηλεόραση, η λάσπη αυτή δεν έχει να κάνει με πολιτικές θεωρίες, οικονομικά συστήματα και κοινωνικά θέματα. Οι περισσότεροι Αμερικανοί δε γνωρίζουν αρκετά πράγματα για τα ζητήματα αυτά ώστε να μπορούν να σταθούν σε μία ουσιώδη συζήτηση πάνω σ' αυτά. Όμως, εμείς οι Αμερικανοί μαλώνουμε για το αν το κόμμα μας είναι καλύτερο από των άλλων, και για το αν το κόμμα των άλλων είναι χειρότερο από το δικό μας. Παίρνουμε αμυντική στάση όταν μέλη της οικογένειάς μας, όπως ας πούμε ο θείος Μπομπ, κοροϊδεύει τους πολιτικούς και κοινωνικούς ηγέτες μας. Πετάμε τότε το γάντι στον άλλον. Υψώνουμε τις γροθιές μας. Και γιατί το κάνουμε αυτό; Εμείς οι Αμερικανοί έχουμε την ισχυρή ανάγκη να δικαιώνουμε τον εαυτό μας, να φαινόμαστε ότι είμαστε αυτοί που έχουν δίκιο.
Αγαπητοί φίλοι, μην αφήνετε κανέναν να σας λέει ότι εμείς οι Αμερικανοί δεν είμαστε ηθικοί. Είμαστε πράγματι πολύ ηθικοί. Στην πραγματικότητα, όλη η ανθρωπότητα είναι πολύ απασχολημένη να είναι καλή, σωστή και ολοκληρωμένη. Δεν έχει σημασία το πρόσωπο. Καθένας από εμάς διέπεται από την εσώτερη ανάγκη να θεωρείται σωστός και ηθικά καλός. Έχουμε την ανάγκη να θεωρούμε στο μυαλό
μας ότι είμαστε οι σωστοί και σίγουρα βοηθάει στο να νομίζεις τον εαυτό σου σωστό όταν ξέρεις ότι κάθε άλλος γύρω σου είναι ανόητος, λάθος και ανήθικος.
Τώρα, κράτα κατά νου ότι ο λόγος του Θεού έχει πολλά να μας πει πάνω σε αυτά τα πράγματα. Ο λόγος του Θεού ρίχνει άπλετο φως πάνω σε θέματα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά. Παρολαυτά, δεν είναι αυτά τα θέματα το κεντρικό σημείο στο οποίο εστιάζει το ανάγνωσμά μας από το Ευαγγέλιο του Λουκά.
Στο Ευαγγέλιο του Λουκά, ακούμε για έναν Φαρισαίο. Και αυτό που παρατηρούμε στις πράξεις και τα λόγια του είναι η ανθρώπινη κατάσταση, αυτή η ανάγκη για αυτοδικαίωση. Η τάση να βγάζουμε πάντα τον εαυτό μας λάδι, δηλαδή ηθικά καλό και σωστό. Με απλά λόγια, ο Φαρισαίος εμπιστεύεται στον εαυτό του και το τι είναι. Ο τρόπος που ζει, που δρα και που μιλάει, ο τρόπος που σκέφτεται είναι γι' αυτόν ηθικά καλός και σωστός. Και όλοι οι άλλοι; Τι είναι όλοι οι άλλοι γι' αυτόν; Όλοι οι άλλοι, όσοι διαφέρουν από αυτόν, είναι ολοφάνερα κατώτεροί του. Αν δεν το αντιλαμβάνονται και δεν βλέπουν τα πράγματα όπως τα βλέπει αυτός, τότε, κακό του κεφαλιού τους, είναι λάθος. Είναι χαμένοι. Είναι ηλίθιοι. Είναι διαφθαρμένοι. Και αν κάποιος τολμήσει να ρωτήσει σε ποια πράγματα είναι ο Φαρισαίος σωστός, τότε, αυτός θα αρχίσει να απαριθμεί και να εκθέτει τις αρετές και την καλοσύνη του, έτσι ώστε όλοι να την πληροφορηθούν. Νηστεύει δύο φορές την εβδομάδα και δίνει το 10% από τα υπάρχοντά του. Αυτές είναι οι αρετές του που λειτουργούν σαν σημάδια όλων των άλλων αρετών του. Είναι, φανερά στο μάτι πράγματα, που κάνει, για να αποδείξει στον καθένα ότι είναι ηθικά καλός και σωστός. Κανείς δεν μπορεί να τον αμφισβητήσει, γιατί οι αρετές του είναι δημόσια φανερές και αποδεικνύουν ότι είναι καλός άνθρωπος.
Τώρα, είναι εύκολο για μας να καταλάβουμε σήμερα ότι ο Φαρισαίος ζούσε σε μία απαίσια ψευδαίσθηση. Έχει συνηθίσει στα δικά του κριτήρια καλοσύνης και νομίζει ότι είναι σωστός, ολοφάνερα καλός και κάθε άλλος ανήθικος. Ανακηρύσσει τον εαυτό του βασιλιά, είναι ο σωστός, ο δίκαιος, ο καλός, ο ενάρετος.
Φανταστείτε να έλεγε ο Ιησούς στην παραβολή του ότι εκείνη τη μέρα ήρθε στο ναό και ένας Σαδδουκαίος για να προσευχηθεί. Φανταστείτε τον να στέκεται πλάι στο Φαρισαίο και να προσεύχεται δυνατά και να λέει:
''Ω, Θεέ μου, σ' ευχαριστώ που δεν είμαι σαν κι αυτόν το Φαρισαίο. Εγώ δεν νηστεύω δύο, αλλά τρεις φορές την εβδομάδα και δε δίνω στο ναό το 10%, αλλά το 20% της περιουσίας μου. Ω, σ' ευχαριστώ που δεν είμαι σαν κι αυτόν το Φαρισαίο''
Μπορείτε να το φανταστείτε;
Δεν πιστεύω ότι ο Φαρισαίος θα έλεγε:
''Κύριε Σαδδουκαίε, άθελά μου άκουσα την προσευχή σου. Τι λες τώρα φίλε μου; Τα κάνεις όλ' αυτά; Μπράβο. Συγχαρητήρια''.
Όχι δεν το πιστεύω ότι θα του απαντούσε έτσι.
Αντίθετα, πιστεύω ότι θα ξεκινούσε μία δριμεία θεολογική και ηθική μάχη, ίσως να φτάνανε και μέχρι στον αλληλοσκοτωμό. Θα αντάλλαζαν βαριές κουβέντες. Καθένας τους θα εξέθετε κάθε του αρετή, κάθε απόδειξη της καλοσύνης του, της τελειότητάς του και η σύγκουση θα κρατούσε για ώρα πολύ.
Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που εμείς σήμερα μαλώνουμε μεταξύ μας τόσο πολύ. Είμαστε ένα μάτσο ηθικιστές Φαρισσαίοι που έχουμε την ψευδαίσθηση ότι είμαστε ανώτεροι από τους άλλους, από όσους είναι διαφορετικοί από εμάς. Και όταν μας προκαλούν, το πνεύμα του Κάιν έρχεται πάνω σε όλους μας και μας κάνει να θέλουμε να ξεκινήσουμε πόλεμο. Θέλουμε αίμα. Θέλουμε αυτοί που μας προκαλούν να υποφέρουν και να πεθάνουν.
Πώς τολμάνε να αμφισβητούν την αυτοδικαίωσή μας.
Πώς τολμάνε να λένε ότι είμαστε λάθος.
Πώς τολμάνε να αναρωτιούνται για μας και την ευφυία μας, την εργατικότητά μας, την καλοσύνη μας και τα πιστοποιητικά ενάρετου βίου μας.
Παρακαλώ, προσέξτε λίγο το εξής σημείο: σε καμία περίπτωση δε λέω ότι είναι κακό να συζητάμε με πάθος για θέματα πολιτικής θεωρίας, οικονομικών συστημάτων και κοινωνικών ζητημάτων. Όλα αυτά είναι κομμάτι των καθηκόντων μας ως πολιτών. Όμως, αυτό που επισημαίνω είναι ότι πολύ εύκολα καταλήγουμε να γινόμαστε ένα μάτσο πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών Φαρισαίων. Βλέπεις, μπορεί να είσαι 100% σωστός στη θεολογία σου, στα φιλανθρωπικά σου έργα, στις πολιτικές σου απόψεις, στην ευσέβειά σου, στις περί της οικονομίας πεπεοιθήσεις σου και στα διάφορα κοινωνικά θέματα, αλλά μπορεί την ίδια στιγμή να είσαι ένας αυτάρεσκος και αυτοδικαιωμένος Φαρισαίος.
Ας μας γίνει κρυστάλλινα σαφές: ακόμα κι αν έχουμε δίκιο, δεν δικαιωνόμαστε με τίποτα που νομίζουμε, λέμε ή κάνουμε. Η αυτοδικαίωση ενώπιον του Θεού δεν πηγάζει από το κόμμα που ψηφίζουμε, από τις οικονομικές μας θεωρίες και από το κατά πόσο έχουμε δίκιο στα διάφορα θέματα. Αυτό είναι που τόσο καθαρά μας λέει ο Ιησούς στο σημερινό ανάγνωσμα, ότι αυτός που έφυγε δικαιωμένος από το ναό δεν ήταν ο Φαρισαίος, αλλά ο Τελώνης.
Σκέψου το για μια στιγμή.
Ο Φαρισαίος έκανε τα πάντα σωστά. Έδινε τη δεκάτη του, νήστευε, κρατούσε το Σάββατο και αγαπούσε το νόμο του Θεού. Παρολαυτά, δε θεωρήθηκε δίκαιος από το Θεό. Ο ίδιος, βέβαια, αυτό πίστευε και γι'
αυτό λειτουργούσε σαν να 'ναι καλός και εξέθετε δημόσια και φωναχτά τα καλά του έργα. Όμως, ο Θεός δεν τον θεώρησε δίκαιο. Δεν τον θεώρησε δίκαιο, γιατί έθεσε όλη την πίστη του, όλη την εμπιστοσύνη του στον εαυτό του και τα έργα του και αντιμετώπιζε όλους τους άλλους με περιφρόνηση.
Βαπισμένοι Άγιοι, υπάρχει μόνο ένα είδος δικαίωσης που μας ανακηρύσσει καλούς και σωστούς. Αυτή η δικαίωση είναι ο Ιησούς Χριστός. Έτσι, αν νομίζει ότι είσαι καλύτερος από τον πλησίον σου επειδή εσύ έχει σωστές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές απόψεις, να ξέρεις ότι είσαι ένας Φαρισαίος και είναι ανάγκη να μεταμεληθείς. Να μετανοήσεις. Ανα νομίζεις ότι οι πράξεις σου, τα ορατά σημάδια της καλοσύνης σου, αποδεικνύουν στους άλλους την ανωτερότητά του, να ξέρεις ότι αυτά σου τα έργα θα καούν σαν άχυρα την ημέρα της κρίσης. Όταν τα καλά έργα γίνονται για να πουλάμε μούρη στους άλλους και να τονίζουμε την αξία μας δεν είναι ενάρετα αλλά αποτελούν το χειρότερο δηλητήριο.
Προσέξτε το εξής σημείο: υπάρχει μόνο ένα είδος δικαίωσης. Υπάρχει μόνον ένα τρόπος και δρόμος δικαίωσης. Και αυτός είναι ο Ιησούς, όχι εσύ, όχι τα έργα σου, όχι οι ιδέες σου, όχι οι θεωρίες σου, όχι η ομάδα στην οποία ανήκεις, και, σίγουρα, όχι οι ορατές αποδείξεις της τελειότητάς σου.
Ειλικρινά, μπορείς να ζεις σαν ένας Φαρισαίος, να νομίζεις ότι είσαι καλύτερος από κάθε άλλον, να αγωνίζεσαι συνεχώς να προβάλλεις την αρετή σου, να λες στους άλλους πόσο σπουδαίος είσαι, να σνομπάρεις τους άλλους όταν τους συγκρίνεις με τα δικά σου κριτήρια, και, παρολαυτά, να πας στην κόλαση.
Ή, μπορείς να συνειδητοποιήσεις, σαν τον τελώνη, ότι δεν υπάρχει τίποτε καλό μέσα σου, ούτε τόσο δα λίγο. Μαζί με τον τελώνη, χτύπα το στήθος σου, ομολόγησε ότι είσαι ένας αμαρτωλός και άκου τα καλά νέα ότι ο Ιησούς Χριστός δεν ήρθε να σώσει τους αυτοδικαιωμένους Φαρισαίους, αλλά τους αμαρτωλούς. Το Ευαγγέλιο απευθύνεται μόνο σε αμαρτωλούς.
Βλέπετε, ως τελώνης, η ζωή είναι πολύ διαφορετική. Δεν σπαταλάς χρόνο να πείσεις όλους τους άλλους για το πόσο σπουδαίος και σημαντικός είσαι. Το μόνο που συνεχώς κάνεις είναι να ομολογείς την αμαρτία σου, να αναγνωρίζεις την αδυναμία σου και να ανοίγεις σαν ζητιάνος τα χέρια σου για να λάβεις τη δικαίωση από κάποιον άλλον σα δώρο, από τον μόνο δίκαιο, από τον Ιησού Χριστό.
Αυτά όλα σημαίνουν ότι δεν μπορείς να 'χει τις σκέψεις σου, τις απόψεις σου και τις πεποιθήσεις σου πάνω σε θέματα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά; Όχι, φυσικά και μπορείς. Αλλά, άκου αυτό: καθώς περιπλέκεσαι μέσα στα δαιδαλώδη μονοπάτια της κουλτούρας στην
οποία ζεις, να γνωρίζεις ότι το ίδιο αίμα του Χριστού που έχει δικαιώσει εσένα, είναι το ίδιο αίμα που έχει χύθηκε και για τον πλησίον σου, αυτόν με τον οποίο μπορεί να διαφωνείς. Η αμαρτία δεν βρίσκεται αποκλειστικά στην καρδιά του πλησίον σου, αλλά και στη δική σου καρδιά. Και οι δυο καρδιές χρειάζονται τη δικαίωση του Χριστού.
Μόνο με το αίμα και τη δικαίωση του Ιησού μπορούμε να αγαπάμε τους εχθρούς μας. Μόνο με το αίμα και τη δικαίωση του Ιησού μπορούμε να μπλεκόμαστε σε πολιτικές συζητήσεις με ταπεινότητα και όχι με αυταρέσκεια.
Και, επίσης, να θυμάσαι, ότι ότι όταν κάποιοι σε πιέζουν να υποταγείς στα επιφανειακά σημάδια της αρετής τους, να μη φοβάσαι και να μην ανησυχείς, γιατί η εν Χριστώ δικαίωσή σου υπερβαίνει τις ανόητες προσπάθειες των ανθρώπων.
Τα δικά σου ορατά σημάδια δικαίωσης είναι ένας σταυρός και ένας άδειος τάφος. Το ορατό σημάδι της δικαίωσής σου είναι ο Ιησούς, ο Ιησούς και μόνο.
Ποτέ μην ξεχνάς ότι ο Ιησούς σε ανακήρυξε δίκαιο στην βάπτισή σου. Ποτέ μην ξεχνάς ότι σε ανακηρύττει δίκαιο κάθε φορά που ομολογείς την αμαρτία σου και σου προσφέρει την άφεση, τη συγχώρησή Του. Ποτέ μην ξεχνάς ότι Αυτός βάζει την δική Του δικαίωση στο στόμα σου και στο στομάχι σου, όποτε κοινωνείς τον άρτο και τον οίνο του σώματος και αίματός Του. Και όλα αυτά για να γνωρίζεις ότι ο Κύριος είναι συγχωρητικός, είναι ελεήμων στους αμαρτωλούς, τέτοιους σαν τον τελώνη, εσένα και εμένα.
Εσείς, βαπτισμένοι άγιοι δεν είστε Φαρισαίοι. Είσαστε αμαρτωλοί για τους οποίους ο Χριστός πέθανε. Έχετε δικαιωθεί, έχετε ανακηρυχθεί άγιοι εν Χριστώ, γιατί Αυτός σας έδωσε τη συγχώρησή Του. Τίποτα δεν μπορεί να μας κρατήσει μακριά από το Χριστό, του οποίου η δικαίωση μάς δίνεται ως δώρο.
Στο όνομα του Ιησού. Αμήν.
CLICK HERE to Subscribe on Podbean